De nieuwe hemelwaterverordening: wat houdt het in?
13 februari 2024
Het klimaat verandert en dat voelen we. Periodes met extreme droogte of net hevige regen met zelfs overstromingen… We zien het steeds vaker. Klimatologen voorspellen dat die trend zich zal doorzetten. De nieuwe hemelwaterverordening moet het tij helpen keren. Bart Dufour, Senior Project Developer bij Antonissen, licht de belangrijkste veranderingen toe.
De winters worden natter en de zomers droger, met minder maar hevigere regen. De klimaatopwarming beïnvloedt ons neerslagpatroon. ‘Verstandig omgaan met regenwater is daarom cruciaal’, zegt Bart Dufour, Senior Project Developer bij Antonissen. ‘Sinds 3 oktober 2023 verplicht de nieuwe gewestelijke hemelwaterverordening Vlamingen om grotere regenwaterputten te plaatsen en het opgevangen water te gebruiken voor huishoudelijke toepassingen.’ Helemaal nieuw zijn de regels niet. Ook de verordeningen uit 2004 en 2013 stelden al regels rond opslag, hergebruik en infiltratie van regenwater. ‘Het gaat vooral om een aanscherping en uitbreiding. Niet alleen nieuwbouwwoningen en totaalrenovaties, maar ook kleinere verbouwprojecten moeten nu aan de strengere voorwaarden voldoen. Logisch. Als we Vlaanderen op lange termijn leefbaar willen houden, moet iedereen inspanningen leveren.’
Grotere regenputten
Tot voor kort volstond een regenwaterput van 5.000 liter in nieuwbouw- en renovatieprojecten. Vandaag is dat het absolute minimum. Grotere regenwaterputten zijn een van de belangrijke pijlers van de nieuwe hemelwaterverordening. ‘Afhankelijk van de oppervlakte van je dak moet je put 5.000, 7.500 of 10.000 liter groot zijn.’ Ook het hergebruik van regenwater wordt nog belangrijker. ‘In 2004 was één tappunt voldoende, meestal een buitenkraantje voor de tuin. In 2013 kwam daar bij voorkeur ook een aansluiting op een toilet bij. Nu moet de regenwaterput verplicht aangesloten worden op het toilet, een tuintappunt én de wasmachine. Elke druppel die wordt opgevangen, hergebruikt en dus niet naar de riolering hoeft, telt.
Verstrengde watertoets
Het recupereren van regenwater is één ding, maar om waterlast te voorkomen moet de bodem ook meer water kunnen vasthouden. Dit voorkomt dat riolen bij extreme regenval overlopen, met alle gevolgen van dien. Scherpere regels voor bouwprojecten in overstromingsgevoelige gebieden moeten daartoe bijdragen. ‘De bouwaanvraag zal duidelijk moeten bewijzen dat het project het lokale watersysteem niet verslechtert. Een erkend deskundige zal hiervoor een wetenschappelijk onderbouwd verslag (zoals een SIRIO-rapport) opstellen dat aantoont hoe het effect op de riolering gereduceerd wordt. Denk hierbij aan de integratie van wadi’s: bovengrondse bufferzones die het water langzaam in de grond doen sijpelen, alvorens het in de lokale riolering overloopt. In warme periodes verdampt het water, waardoor de temperatuur lokaal daalt en hitte-eilanden tegengegaan worden. Winwin.’
Groendaken
Ook voor groendaken wordt de regelgeving strenger. ‘Groendaken kunnen ongeveer 50% van het regenwater vasthouden en weer afgeven aan de atmosfeer. Dat helpt de omgeving afkoelen én ontlast de riolering. In de nieuwe hemelwaterverordening mag het afvoerwater van groendaken niet langer direct naar de riool afvloeien. Het moet maximaal gebufferd of in de grond gesluisd worden. Bovengrondse infiltratiesystemen krijgen daarbij zoveel mogelijk de voorkeur. Vooral in grote bouwprojecten vergt het namelijk flink wat onderhoud om ondergrondse buizen vrij van modder en slib te houden. Wadi’s bieden ook hier een interessante oplossing en passen perfect in het Vlaams klimaatadaptatieplan. Dat ijvert voor ‘groenblauwe infrastructuren’, waarbij hemelwater opgevangen wordt in open water, ingebed in het groen.’ Ook esthetisch biedt deze aanpak voordelen. ‘Er ontstaat een mooie belevingstuin, waar groen en water elkaar afwisselen. In de winter kan je er met wat geluk zelfs schaatsen.’
Een betere wereld start bij jezelf
‘Iedereen heeft z’n steentje bij te dragen aan een leefbaar klimaat. Investeer je in vastgoed? Kies dan voor een klimaatneutraal pand. Inzetten op gratis energie uit de bodem, de zon en de lucht is intussen goed ingeburgerd. Nog slimmer omgaan met regenwater is een belangrijke next step om ons te wapenen tegen extreme weersomstandigheden. De nieuwbouwappartementen van Antonissen voldoen nu al aan de klimaatdoelstellingen voor 2050. Zo ben je volledig voorbereid op de toekomst en heb je een streepje voor in de vastgoedmarkt.’
Heb je vragen over de nieuwe hemelwaterverordening of wil je graag meer informatie over onze projecten? Onze experten geven je graag advies op maat. Contacteer ons hier.